Sevgi Sanat - Resim Türleri

Resim Türleri

Portre Resim

Portre resim; belli bir kimsenin yüz ve baş karakterini gösteren resimlere denir. Baş, göğüs ve hatta dize kadar yapılabilir. Portre resim yaparken modelin duruşu ve ışık çok önemlidir. Tam cepheden yapılan portreler o kimseyi iyi tanıtır. Ne var ki simetrik ve hareketsiz olduğu için göze hoş görünmez. Profilden yapılanlar da hem hareketsiz olur, hem de iyi bir tanıtım yapamaz.

En iyi portreler, başı biraz sağa veya sola döndürerek hareket sağlananlardır. Model, gözlerini ışığa çevirmemelidir; çünkü gözler çabuk yorulur ve kamaşır. Modelin hareket etmesi ise işimizi güçleştirir. En iyisi ışığın yandan gelmesi ve modelin de karşıya doğru bakmasıdır.

Her resim yapan, ayna karşısında kendi portresini rahatlıkla çizebilir. Bu şekilde çalışmalar birçok ressam tarafından uygulanmıştır. Fotoğrafa bakarak yapılan portre çalışması resim yapana iyi bir beceri kazandırmadığından, uygun görülmez.

Natürmort Resim

Natürmort, hareketsiz durgun doğa anlamına gelmektedir. Hareketsiz, yani dalından koparılmış meyve ve sebzelerin, bazı günlük eşyaların, vurulmuş kuşların, balıkların resimlerine de natürmort resim denir. Doğadan yapacağımız bu tür çalışmalara, hareketsiz konulardan başlamak yerinde olur. Önce kitap, kutu, çanta, masa gibi düz çizgili ve gölgeleri belirli olan eşyalardan başlamalı, sonra da testi, sürahi, vazo gibi yuvarlak biçimli eşyaların resimlerinin yapılmasına geçilmelidir. Daha sonra da sebzeler, meyveler, çiçekler model olarak alınmalıdır. Natürmort çalışmalarında modeli hazırlamak, resim yapmak kadar önemlidir.

Model hazırlarken dikkat edilmesi gereken noktalar

Model göz seviyesine uygun olarak düzenlenmeli; ne çok yukarıda ne de çok aşağıda olmalıdır.
Modele olan uzaklık 3-4 metreyi geçmemelidir. Sınıf ya da atölyede çalışanların sayısı fazlaysa, çalışanlar bu uzaklığı koruyacak şekilde yerleşmelidir.
Modelin konulduğu yer ve bu yerin etrafı göze hoş görünmüyorsa, uygun renklerdeki kumaş parçaları ile fon yapılmalıdır. Modelde sıcak renkler çoksa, fon için kumaşın rengi soğuk renklerden seçilmelidir.
Modelde yuvarlak biçimler varsa, fonda dik çizgiler olmalı, model de hareketli çizgiler çoksa fon sade olmalıdır.
Modele ışık belli bir yerden gelmelidir. Her yönden gelen ışık, modelin biçim ve renk değerlerini iyi göstermez.
Model olarak seçilen eşyalar birkaç tane ise, bunların biçimleri değişik olmalıdır. Aynı cinsten eşyalar varsa, değişik durumlarda düzene sokulmalıdır.

Figür Resim

Figür resim, insan ve hayvanları konu alan resimlere denir. Figür deyimi genellikle

bütün vücudu gösteren resimlerde kullanılır. Bu tür çalışmalara, hareket etmeyen modellerden başlamak yerinde olur. Hareket halindeki figürleri çizmek güç olduğu için önce kroki şeklinde çizilip, sonra resim üzerinde çalışmalar yapılmalıdır. Bir kompozisyonda, konuya anlam verebilecek figürlere birinci planda, yardımcı figürlere de ikinci planda yer verilmelidir. Heykel sanatında da, insan ve hayvan şekillerinin tüm görünümü için figür deyimi kullanılır.

Enteriyör Resim (Bina içi resmi)

“Bir manzara ressamı kırlarda alçak gönüllü bir şekilde dolaşmaya zorunludur. Gurur duyan insan, doğanın güzelliğini kesinlikle gerektiği kadar canlı ve içten bir şekilde duyamaz” demiştir John Constable. Bina içini gösteren resimlere “enteriyör resim” denir. Konular oda içi, koridor ya da tarihi eserlerin iç kısımlarından olabilir. Enteriyör resim çalışmalarından, bina içi perspektifi öğrenmede, tarihi eserleri tanıtmada, sahne ve ev dekorasyonu hazırlamada çok yararlanılır. Yağışlı ve çok rüzgârlı havalarda, dışarıda resim

çalışmak mümkün değildir. Bu gibi durumlarda natürmort ya da enteriyör konuları üzerinde resim yapabiliriz.

Özellikle köy evlerinin içi, mutfakları, birer renk ve biçim demeti olan kilimlerin görünüşleri ve değişik eşyalar, çok güzel resim konuları olabilir. Bütün resimlerde olduğu gibi, bina içi resimlerinde de ışığın durumu çok önemlidir. Bu nedenle bina içindeki eşyaların ve resmini yapacağımız şeylerin öğleden önce mi yoksa öğleden sonra mı daha güzel göründüklerine dikkat etmeliyiz. Gerektiğinde pencereye konan perde ile ışığın durumunu ayarlayabiliriz.

Soyut Resim

Varlıkların görünüşlerine bağlı kalmadan yapılan resimlerdir. Soyut resimde bir şeye

benzeme ya da benzetme aranmaz. Bütün iş, çizgilerin ve renklerin göze hoş gelecek şekilde düzenlenmesidir. Bunun için de sanatçının çizgi ve renk bilgisi iyi olmalıdır. Modern resim sanatında bir akım olan bu çalışmalar; süsleme (bezeme) dekor, kostüm, mimarı ve heykeltıraşlık sanatlarını da etkisi altına almıştır.

Nü

Çıplak anlamına gelen, Fransızca, “nu” kelimesinden kaynaklanır. İnsan bedeninin çıplak olarak resmedildiği eserlere verilen isimdir. Ressamlar nü resimlere özellikle önem vermişlerdir, çünkü insan bedeni resim teknikleri açısından resmedilmesi zor ve öğreticidir. İnsan hem yüz, hem de bedensel açıdan birçok anlamı, güzelliği içinde barındırabiliyor. Doğayı inceledikten sonra bunu anlamış olan ressamlar tarih boyunca çıplak insan bedenine yönelmişlerdir. Nü resim sadece çıplaklıkta değil, insanın bedensel hareketlerini ve sosyal yaşantısını resmederkende ressama büyük nitelikler kazandırmıştır.

Tarihi

1667’de tarihçi, mimar ve Fransız klasizmi teorisyeni André Félibien tarafından oluşturulan türler hiyerarşisindeki “büyük türler” arasında yer alan resim türüdür. Tarih resmi, klasik tarihten, Hıristiyan tarihinden, mitolojiden ve yakın geçmişteki olaylardan alınan konulara ilişkin sahnelerin, hikâye tarzında anlatıldığı resimlerdir. Bu tür resimlerde dinî, mitolojik, tarihî, edebî ya da alegorik konular işlenirdi. Resimlerde genel olarak hayata dair yorumlara ya da ahlakî veya entelektüel mesajlara yer verilirdi. Tarih resimlerinde sadece önemli olaylar değil, ressamın sosyal çevresi için belirli bir anlama sahip ikonografik olaylar (örneğin Amerikan tarihine ilişkin bir resimde bağımsızlık anlaşmasının imzalanışı) seçilirdi. Uygun görülen durumlarda, betimlenen olayın gerçekten gerçekleşmiş olması gerekmeyebilirdi. Ayrıca ressamlar, vermek istedikleri mesajları daha kolay resmetmek için, tarihî gerçekleri zaman zaman özgürce değiştirirlerdi.

Bu tür resimlerde tanrılar ve tanrıçalar insan ruhunun farklı yönlerini, dinsel figürler farklı fikirleri, tarih ise diyalektiği ya da fikir oyunlarını temsil ederdi. Uzun süre boyunca, özellikle Fransız Devrimi sırasında, tarih resimlerinde çıplak erkek kahramanlar resmedildi, ancak 19. yüzyılda bu eğilim zayıfladı.

18. yüzyılın sonuna kadar, tarih resmi çizen ressamlar, resmin konusu olan olayın ne zaman gerçekleştiğine bakmaksızın, resimdeki kişileri klasik kıyafetler içinde gösterdiler. 1770’te Benjamin West, “General Wolfe'nin Ölümü” isimli tablosunda güncel kıyafetleri kullandığında, pek çok kişi ressama klasik giysiler kullanması gerektiğini söyledi. III. George, olayın geçtiği anda insanların üzerinde bulunan kıyafetlerin kullanıldığı bu tabloyu satın almayı reddetti, ancak ressam yine de eleştirmenlerin itirazlarını dinlemedi ve resimlerde tarihsel açıdan daha doğru bir stilin kullanılmaya başlamasını sağlamış oldu.

19. yüzyılın ortalarında, tarih resmi türünün ve bu türde eser veren ressamların taklit edildiği “tarihselcilik” akımı ortaya çıktı. 19. yüzyıldaki bir başka gelişme ise, tarih resmi türünün günlük yaşam resmi türüyle harmanlanması, yani günlük yaşama ait sahnelerin bu tür dâhilinde çizilmesi oldu. Büyük toplumsal öneme sahip sahnelerin betimlenmesinin yanı sıra, önemli ya da sıradan kişilerin günlük yaşamına ait sahnelerin tarihsel bir arka plan ile betimlendiği resimler de yapılmaya başladı. Bu tür resimleri çizen ressamlar zaman zaman resimlerde toplumsal olayların üzerinden ahlakî mesajlar da vermeye çalıştı. Bu ressamlar, günlük hayata ilişkin tablolar içindeki mesajların halka daha kolay ulaştırıldığını düşünüyordu. Onlara göre birinin savaş alanında kahramanca ölmesini resimlemek yerine, aile hayatına dair bir sahneyi betimlemek, verilmek istenen dersin halka ulaşmasını kolaylaştırıyordu.

Peyzaj

Bir noktadan bakıldığında görüş çerçevesi içine girebilen doğal ve kültürel varlıkların

bir arada meydana getirdikleri görünüştür. Dilimize Fransızcadan yerleşmiştir. Böyle bakılınca içinde yaşadığımız dünya kaldırım taşından çocuk parkına doğa yürüyüşü yaptığımız dere kenarına, bir müzenin bahçesindeki eserlerin yerleştirilişine, çok katlı bir binanın çevre düzenlemesinin, evimizin bahçesi ve rengine kadar hissettiklerimizin gördüklerimize bir yansıması halini alıyor. Çevre düzenlemesi peyzaj mimarlığının ilgi alanı içindedir. Ressamların yaptığı doğa görünümleri de peyzaj olarak adlandırılır. Peyzaj resmi, dağlar, ovalar, ağaçlar, nehirler ve ormanları içeren manzaraları betimlemektedir. Peyzaj resminde gökyüzü vazgeçilmez bir unsur olarak yer almaktadır. Peyzaj 15. yüzyıl başlarında Avrupa resim sanatında daha çok dinsel konulu temalarla ortaya çıkmıştır. Çin’in geleneksel “saf” peyzaj resim geleneğinde, minyatür insan figürü yalnızca bir gözlem noktası olarak yer almakta olup izleyiciyi deneyime katılmaya davet etmektedir.

Pastoral

Doğa güzelliklerini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşamını ve bunlara karşı duyulan özlemleri anlatan bir resim türüdür. Pastoral sözcüğü “çobanlara ilişkin” demektir.

Siluet

Fransızca “silhouette” bir şeyin yalnız kenar çizgileriyle tek renk olarak beliren görüntüsü yani gölgedir. Bir şeyin yalnız kenar çizgileriyle beliren görüntüsüdür. Daha çok şehirlerin, dağların, belli yükseklikleri olan coğrafi elemanların panaromik görüntüsü için siluet tabiri kullanılır.

Triptik

Yunanca yan yana ve birbiriyle ilişkili üç resmin oluşturduğu pano şeklindeki

hareketli grup resimlerdir. Üç parça halindeki bu resimlerin ortada olanı daha büyüktür; yan tarafında bulunan ve ortadakinin yarı boyutunda olan diğer iki pano ise gerektiğinde ortadaki panonun üzerine kapanacak şekilde tasarlanmıştır. Ana tema orta panoda, ilişkili temalarsa kanatlarda işlenir. Panolar birbirine menteşe ile tutturulur.

Genellikle pano biçimindeki resimler için kullanılan triptikler, Orta Çağ ve Rönesans dönemleri boyunca kiliselerin altarları için tasarlanmış, zamanla Doğu’daki Bizans kiliselerinden Batı’daki Keltik İngiliz kiliselerine kadar geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Hans Memling ve Hieronymus Bosch gibi Rönesans ressam ve heykeltıraşları tarafından kullanılmıştır.

Poliptik

Yunanca; “polu-“ (çok) + “ptychē” (katlı, katlamalı) dört ya da daha fazla parçadan oluşan ve genellikle bir arada duvara asılan çoklu panel tablolarının genel adıdır. Genellikle pano biçiminde olan bu tablolarda ortada olan ana tablo asıl konuyu anlatır. Yan ve kanat kısımlarda bulunan ve daha küçük olan resimlerse genellikle ana konuyu destekler niteliktedirler.

Bunların ikili olanları “diptik”, üçlü olanı “triptik” olarak adlandırılır. Daha fazla panel varsa, panelin sayısına göre adlandırma değişir: “tetraptik” (4 parça), “pentaptik” (5 parça), “hexaptik” (6), “heptaptik” (7) ve “octaptik” (8) gibi. Panolar birbirine genelde menteşe ile tutturulur. Poliptikler özellikle erken dönem Rönesans sanatçıları arasında bir hayli yaygındı. Çoğunlukla kilise ve katedrallerin altarları için tasalanmışlardır. Japonya’da Edo periyodu boyunca ukiyo-e olarak adlandırılan baskıcılar tarafından da kullanılmıştır.