Kroşe Tekstil
Kroşe (crochet), kroşe kancası kullanılarak iplikten dokuma elde etme işlemidir. Bu kelime Orta Fransa’dan kanca anlamına gelen “croc” veya “croche” kelimesinden gelmektedir. Kroşe işlemesi örgü işlemeyle benzer olup iplik ilmeğini diğer ilmiklere doğru çekmeyi içerir. Kroşede örgüden farklı olarak bir zamanda tek bir ilmik aktif olmasıdır (bunun tek harici Tunus Kroşesi’dir) ve burada örgü iğneleri yerine kroşe kancaları kullanılır.
Kroşe Tekstilin Tarihi
Bazıları kroşenin Arabistan, Güney Amerika veya Çin geleneksel uygulamalarından geliştiğini ileri sürerler, fakat kroşenin 1800’lü yıllarda Avrupa'da popüler olduğu dönemden önce uygulamasının olduğunu kanıtlayan belge yoktur. Kroşe ile ilgili ilk yazılı referans 1812 yılında Elizabeth Grant tarafından yazılan “The Memoirs of a Highland Lady” (Dağlı Hanımın Biyografisi) çobanın örgüsüne referans olur.
İlk yayınlanan kroşe örnekleri 1824 yılında Alman dergisi Pénélopé’de görülür. Kroşe ile ilgili diğer deliller XIX. yüzyılda 1847 yılı basımı olan A Winter's Gift kroşe dikişi ile ilgili detaylı bilgi sağlayan yayımdır. El sanatlarıyla ilgili 1848 imla standardından önce ilk referans veren Godey's Lady's Book kitabı 1846 ve 1847 yıllarında kroşeye referans olur. Bazıları gerçekte kroşenin eski kültürlerde kullanıldığını fakat kanca yerine başparmak kullanılarak yapıldığından insan eliyle yapılan bu faydalı şeyi kanıtlayan geride bir şey olmadığını ileri sürerler. İrlanda kroşe danteli, XIX. yüzyıl sonu. Bu örnek dizayn, çok yakın bir şekilde XVII. yüzyıl Flaman danteline dayanır. Diğer yazarlar dokuma, örgü ve tekstilin çok erken dönemlerde var olduğunu fakat kroşe kumaşı örneğinin 1800’lü yıllara kadar etnolojik ve arkeolojik örneğinin olmadığına işaret ederler.
Örme, kroşe ve diğer tekstil sanatlarında germe el yapımı tekstil ürünlerinin biten parçalarının gergin kalmasını sağlamak için yapılan son işlemdir. Her parça germe işlemine gereksinim duymaz, buna karşın germe işlemi dantel için standarttır ve süveter, çoraplar ve diğer katı parçalar için görülmedik değildir. Isı ve nemden dolayı germe konfeksiyonu ayarlar ve son ebatları belirli ölçüye uydurur ve arçanın gücünü de artırabilir. El üretimiyle yapılan parçalarda kumaş üzerinde tabii baskı onun istenilen biçim ve ölçülerden sapmasına neden olabilir. Germe işlemi sadece tabii lifler üzerinde etkili olur. Bu yumuşak huyluluk derecesi en çok esneklik sağlayan yün tarafından kullanılan ipliğin tipi ile belirtilebilir. Bu bölümde üretilen projeler için germe işlemi normal olarak son birleştirme işleminden önce yapılır. Germe işlemi birçok farklı şekilde yapılabilir. Bu metotda, zanaatkârlar paslanmaz iğneler, buharlı âlet veya buharlı ütü kullanabilir. Suyu iyi tolere eden lifler ıslak olarak germe işlemine tabii tutulabilir, istenilen biçimde şekillendirilen parçaya daha sonra kuru hava verilir. Soğuk germe işleminde buhar kullanılmaz ve aynı sonucu elde edebilmek için suya daldırma yerine üzerine su püskürtülür. Buharlı germe bir buhar âleti veya buharlı ütüyü parça üzerine doğrudan doğruya basınç uygulamayarak kullanır. Buhar germe işlemi kumaş üzerine ısının gezdirilmesi suretiyle buharlı ütü ile yapılır. Ütü kumaş üzerinde yaklaşık 1 veya 2 inç mesafede tutulmalıdır. Böylece parça düzgünleştirilir, daha ince olur ve bu uygulama onun şeklini daha iyi biçimde tutar.
Kaynak
http://www.unutulmussanatlar.com
|